Straalstroom of jetstream
Ik hoor vele verhalen over wijlen Armand Pien. Zelf had ik ook het geluk nog wat filmpjes van zijn weerberichten te kunnen bekijken. Hoe zalig was dit! Zelf je eigen kaarten nog tekenen tijdens een live weerbericht! Wel Armand Pien was ook de eerste weerman die ons, in Vlaanderen, de straalstroom wou leren kennen en het immense belang van dit fenomeen wou duiden.
Dit waren weerberichten waarin Armand Pien (toch voor die berichten die ik heb kunnen bekijken) toch steeds oog had voor achterliggende informatie en de kijkers ook iets wou bijleren. Op mijn bureau ligt zijn boek over het weer nooit ver weg.
Een andere insteek van Armand Pien was de weerspreuken. Hij koos minutieus de spreuk of maakte er zelf wel één. Volgende week haal ik er enkele boven.
Nu terug naar de straalstroom. Ik zal proberen, zonder te technisch te worden, uitleggen wat dit fenomeen is.
Wanneer je je even de wereldbol zou kunnen voorstellen en we nemen de bovenste helft gezien vanaf de evenaar. Op dit deel (is ook op het andere deel zo) heb je de straalstroom of jetstream wat je je het beste kan voorstellen als een golvende baan. Deze golf rond de wereldbol ligt tussen de 55 en 65 breedtegraad.
Een baan met zeer hoge windsnelheden (tot wel 300 km/uur is mogelijk) en dit op grote hoogte. Wanneer we even zouden uitzoomen op de wereldbol en we bekijken even alleen dat deel boven de evenaar, dan zou je kunnen stellen dat tussen de noordpool en de evenaar deze golvende band aanwezig is. Door het verschil in temperatuur tussen de noordpool (koud) en de evenaar (warm) krijg je verschillen in druk. Net deze drukverschillen voeden de golvende band van de straalstroom en zorgen voor de windsnelheden. Hoe meer temperatuurverschil, hoe meer drukverschillen en hoe sneller de windsnelheden binnen de straalstroom.
In de zomer wanneer de verschillen in temperatuur niet zo groot zijn, dan zijn de windsnelheden binnen de jet minder dan in de winter (meer temperatuurverschil).
Een witte kerst hangt dus ook heel erg af van de golven van deze straalstroom. Wanneer een golf van de straalstroom net zo ligt dat er koude lucht vanop de noordpool naar onze richting komt wel dan weet je dat vriestemperaturen niet ver weg zijn. Bedenk ook alvast hoe belangrijk het klimaat is. Wanneer de temperatuurverschillen kleiner worden, luwt de straalstroom en dus de aanvoer van koude uit de polen vindt dan ook minder makkelijk zijn weg naar ons.
De golven op de straalstroom zijn immens belangrijk. Hoe meer golven hoe afwisselender het weer is.
Je kan dit steeds volgen via de site https://www.netweather.tv/charts-and-data/jetstream
Tot weers
Jasper
ps: boek van Armand Pien (zie foto bovenaan), Uitgeverij Heideland-Orbis N.V. Hasselt; Vlaamse pockets
